Geterosiklik birleşmeler tebigatda giňden ýaýrandyr, belli organiki birleşmeleriň üçden birine golaýyny emele getirýär we giňden ulanylýar.Hlorofil, gem, nuklein kislotalary we kliniki goşundylarda ajaýyp täsiri bolan käbir tebigy we sintetiki dermanlar ýaly köp möhüm maddalar heterosiklik birleşmeleriniň düzümini öz içine alýar.Alkaloidler hytaý ösümlik lukmançylygynyň esasy işjeň düzüm bölekleridir we köpüsi azot saklaýan heterosiklik birleşmelerdir.
"Siklik organiki birleşmelerde, halkany emele getirýän atomlara uglerod atomlaryndan başga-da uglerod däl atomlar bolanda heterosiklik birleşmeler diýilýär."Uglerod däl atomlara heteroatomlar diýilýär.Adaty heteroatomlar azot, kislorod we kükürtdir.
Aboveokardaky kesgitlemä görä, heterosiklik birleşmeler lakton, laktid we siklik angidrid we ş.m. öz içine alýan ýaly görünýär, ýöne heterosiklik birleşmelerine goşulmaýar, sebäbi tebigatda degişli açyk zynjyr birleşmelerine meňzeýär we halkalary açmaga meýilli. açyk zynjyrly birleşmeler.Bu kagyz, birneme durnukly halka ulgamlary we dürli derejeli ysly heterosiklik birleşmelerine ünsi jemleýär.Aromatiki heterosiklik birleşmeler diýilýän zat, ysly gurluşy saklaýan heterosikller, ýagny 6π elektron ýapyk konýugat ulgamy.Bu birleşmeler birneme durnukly, halkany açmak aňsat däl we gurluşy we reaktiwligi benzol bilen meňzeýär, ýagny dürli derejeli ysly bolýar, şonuň üçin olara aromatiki heterosiklik birleşmeler diýilýär.
Geterosiklik birleşmeleri, heterosiklik süňklerine görä ýeke heterosikller ýa-da galyň heterosikller hökmünde toparlara bölünip bilner.Bir bitewi heterosiklleri ululygyna görä bäş agzaly heterosikllere we alty agzaly heterosikllere bölmek mümkin.Birleşdirilen heterosiklleri benzol bilen birleşdirilen heterosikllere we birleşdirilen halka görnüşine görä birleşdirilen heterosikllere bölmek mümkin.Suratda görkezilişi ýaly.
Geterosiklik birleşmeleriň nomenklaturasy esasan daşary ýurt dillerindäki transliterasiýa esaslanýar.Geterosiklik birleşmesiniň iňlis adynyň hytaý diline terjimesi “kou” belgisiniň gapdalynda goşuldy.Mysal üçin:
Iş wagty: Iýul-05-2023