Daer ýüzünde, dipeptidleri berýän peptid baglanyşyklarynyň emele gelmegi ýönekeý himiki prosesdir.Bu iki aminokislotanyň düzüminiň suwsuzlananda peptid baglanyşygy, amid baglanyşygy bilen baglanyşýandygyny aňladýar.
Peptid baglanyşygynyň emele gelmegi, ýeňil reaksiýa şertlerinde aminokislotanyň işjeňleşmegidir.(A) karboksil hereketi, ikinji aminokislota (B) Nukleofil işjeňleşdirilen karboksil hereketi, soňra dipeptidi (AB) emele getirýär."Karboksil komponenti (A) goralmasa, peptid baglanyşygynyň emele gelmegine gözegçilik edip bolmaz."Çyzykly we siklik peptidler ýaly önümler AB maksatly birleşmeler bilen garylyp bilner.Şonuň üçin peptid baglanyşygynyň emele gelmegine gatnaşmaýan ähli funksional toparlar, peptid sintezi wagtynda wagtlaýyn tersine goralmalydyr.
Şeýlelik bilen, peptid sintezi - her peptid baglanyşygynyň emele gelmegi üç jemlenmegi öz içine alýar.
Birinji ädim goraga mätäç käbir aminokislotalary taýýarlamakdyr we aminokislotalaryň zwitterion gurluşy indi ýok.
Ikinji ädim, peptid baglanyşyklaryny emele getirmek üçin iki basgançakly reaksiýa bolup, onda N bilen goralýan aminokislotanyň karboksil topary ilki işjeň aralyga işjeňleşýär we soňra peptid baglanyşygy emele gelýär.Bu birleşdirilen reaksiýa bir basgançakly reaksiýa ýa-da iki yzygiderli reaksiýa hökmünde bolup biler.
Üçünji ädim, gorag bazasyny saýlap aýyrmak ýa-da doly aýyrmak.Removehli aýyrmak diňe peptid zynjyrlary ýygnanandan soň bolup bilse-de, peptid sintezini dowam etdirmek üçin gorag toparlaryny saýlap aýyrmak hem zerurdyr.
Sebäbi 10 aminokislotalar (Ser, Thr, Tyr, Asp, Glu, Lys, Arg, His, Sec we Cys), peptid sintezini has çylşyrymlaşdyrýan, saýlama goragy talap edýän gapdal zynjyr funksional toparlaryny öz içine alýar.Wagtlaýyn we ýarym hemişelik gorag bazalary saýlama üçin dürli talaplar sebäpli tapawutlanmalydyr.Wagtlaýyn gorag toparlary indiki ädimde aminokislotanyň ýa-da karboksil funksional toparlarynyň wagtlaýyn goragyny görkezmek üçin ulanylýar.Constantarym hemişelik gorag toparlary, eýýäm sintez wagtynda eýýäm emele gelen peptid baglanyşyklaryna ýa-da aminokislotanyň zynjyrlaryna päsgel bermezden aýrylýar.
"Iň gowusy, karboksil komponentiniň işjeňleşmegi we peptid baglanyşyklarynyň emele gelmegi (birleşdiriji reaksiýalar) jyns taýdan ýa-da önüm öndürilmezden çalt bolmaly we ýokary hasyl almak üçin molar reaktiwleri ulanylmaly."Gynansagam, himiki birikdiriş usullarynyň hiç biri-de bu talaplary kanagatlandyrmaýar we amaly sintez üçin az.
Peptid sintezi wagtynda dürli reaksiýalara gatnaşýan funksional toparlar adatça el merkezi bilen baglanyşdyrylýar, glisin ýeke-täk kadadan çykma bolup, aýlanmak howpy bar.
Peptid sintez sikliniň iň soňky ädimi ähli gorag toparlarynyň aýrylmagydyr.Gorag toparlaryny saýlap aýyrmak, dipeptid sintezinde goragy doly aýyrmak talaplaryna goşmaça peptid zynjyryny giňeltmek üçin möhümdir.Sintetiki strategiýalar seresaplylyk bilen meýilleşdirilmelidir.Strategiki saýlama baglylykda, N α aminony ýa-da karboksil goraýjy toparlary saýlap alyp biler.“Strategiýa” adalgasy aýry-aýry aminokislotalaryň kondensasiýa reaksiýalarynyň yzygiderliligini aňladýar.Umuman, kem-kemden sintez bilen bölek kondensasiýasynyň arasynda tapawut bar.Peptid sintezi (“adaty sintez” diýlip hem atlandyrylýar) erginde bolup geçýär.Köplenç peptid zynjyrynyň kem-kemden uzalmagy diňe gysga bölekleri sintez etmek üçin peptid zynjyryny ulanyp sintez edilip bilner.Uzyn peptidleri sintez etmek üçin maksat molekulalary degişli böleklere bölünip, C terminalynda tapawutlandyryş derejesini azaldyp biljekdigini kesgitlemeli.Aýry-aýry bölekler kem-kemden ýygnanandan soň, maksat birleşmesi birleşdiriler.Peptid sinteziniň strategiýasy iň oňat we iň amatly gorag bölegini saýlamagy öz içine alýar we peptid sinteziniň strategiýasy gorag bazalarynyň iň laýyk kombinasiýasyny we bölekleri birleşdirmegiň iň oňat usulyny saýlamagy öz içine alýar.
Iş wagty: Iýul-19-2023